API, dwuliterowa klasyfikacja opracowana w USA w 1947 roku, dzieli oleje na dwie główne kategorie: S od „Spark ignited engines” (niektóre źródła podają, że oznaczenie „S” pochodzi od „Service”, czyli pojazdy użytku codziennego (samochody, motocykle, małe pojazdy dostawcze), a więc wówczas w USA jedynie benzynowe)) dla silników benzynowych (ZI) oraz C od „compression ignited engine” (niektóre źródła podają, że oznaczenie „C” pochodzi od „Commercial”, czyli do użytku komercyjnego, jak maszyny robocze, ciężarówki i autobusy, a więc wówczas w USA pojazdy z silnikami Diesla) dla silników z zapłonem samoczynnym (ZS). Druga litera oznaczenia odnosi się do warunków pracy oleju (również do lat produkcji silników, dla których olej był przeznaczony) oraz do zawartości dodatków chroniących silnik przed osadami, rdzewieniem i korozją (rdzewienie i korozja to nie to samo), utlenianiem, oraz zawierających modyfikatory tarcia.

/J.Gembara

Klasyfikacja jakościowa olejów wg API zakłada, że nowsze wymaganie opisane kolejną literą alfabetu zastępuje poprzednie. Zatem do starszych konstrukcji silników, do smarowania których używano starszych klas jakości oleju, z powodzeniem można stosować oleje o nowszych wymaganiach. Wyjątkiem są jedynie najnowsze oleje paliwooszczędne opisane symbolej API SN-RC (Resource Conserving), te wolno stosować tylko i wyłącznie w najnowszych konstrukcjach silników do tego przystosowanych. Stosowanie ich w innych silnikach może doprowadzić do ich uszkodzenia.

W silnikach motocykli smarowanych odseparowanym od sprzęgła i skrzyni biegów systemem, można z powodzeniem stosować oleje przeznaczone do silników samochodowych (o zalecanych przez producenta parametrach lepkościowych oczywiście). Spora część motocykli posiada jednak wspólny dla silnika, sprzęgła i skrzyni biegów układ olejenia. W takiej sytuacji nie zaleca się stosować olejów klasyfikowanych jakościowo wg API, zwłaszcza klasy SH, SJ, SL, SM i SN nieprzeznaczonych do silników motocyklowych. Specjalnie do takich zespołów napędowych opracowano standard JASO T903 (MA2), stworzony w odpowiedzi na specyficzne warunki pracy oleju w czterosuwowych silnikach motocyklowych, z uwzględnieniem wpływu oleju na pracę sprzęgła mokrego, pracującego w tym samym oleju co silnik. Oleje JASO nie posiadają dodatków zmniejszających tarcie (modyfikatorów tarcia), jak niektóre oleje API. Bardziej tym przypominają oleje stosowane w latach 60. Zastosowanie typowego samochodowego oleju wg API zamiast JASO w motocyklu o wspólnym układzie smarowania dla silnika i sprzęgła, może spowodować ślizganie się sprzęgła. Powrót do oleju JASO czasami nie poprawia sytuacji i wówczas konieczna może być wymiana tarcz sprzęgła.

_{mgr inż. Jacek Gembara}

CZYTAJ TAKŻE:

• Państwowe Zakłady Inżynierii - powrót do kolebki polskiej motoryzacji
• Benzyna - cz. 1
• Wiejemy!